Vụ Làng Mai qua cái nhìn của một Phật tử độc lậpGia Minh, phóng viên RFA
2009-09-29
Trong các chương trình trước, Đài chúng tôi đã trình bày cùng quí thính giả những thông tin liên quan các diễn tiến xảy ra tại Tu viện Bát Nhã, tỉnh Lâm Đồng trong hai ngày 27 và 28 tháng 9 vừa rồi.
Photo courtesy Langmai.info
Cổng vào Thiền Viện Bát Nhã
Những người quan tâm đều bày tỏ quan ngại trước tình hình đó. Gia Minh hỏi ý kiến của một trí thức Phật tử về vụ việc Bat Nhã mới xảy ra. Đó là ông Trần Kiêm Đoàn, người từng là liên đoàn trưởng Phật tử trước đây ở Việt Nam, và trong thời gian qua có những tác phẩm về Phật giáo in trong nước. Trước hết ông Trần Kiêm Đoàn phát biểu:
Làng Mai trở thành Trung Tâm Tu Học
Ông Trần Kiêm Đoàn: Tôi xin được nói chuyện với tư cách là một người Phật tử độc lập, nghĩa là tôi không theo giáo hội nào. Tôi là một Phật tử 40-50 năm và chỉ quan tâm đến việc là Phật giáo Việt Nam phát triển được như thế nào sẽ có tiến bộ như thế nào mà thôi.
Theo tôi biết thì giữa thầy Thích Đức Nghi và Làng Mai của Thầy Thích Nhất Hạnh tại Pháp đã tìm hiểu nhau từ năm 1982 và đến năm 1998 khi mà có chương trình ‘Hiểu và Thương’ thì Làng Mai muốn cộng tác với Thượng tọa Đức Nghi để mở các lớp nhà trẻ tại Bảo Lâm và Bảo Lộc.
Ông Trần Kiêm Đoàn
Gia Minh: Qua vụ việc xảy ra hôm ngày 27 và 28 tháng 9 vừa rồi ở Bát Nhã thì ông thấy có điểm nào đáng nói lên?
Ông Trần Kiêm Đoàn: Đây không phải là điều mới mẻ mà là đã âm ỉ hơn một năm nay thì điều này nói lên có sự bất ổn nào đó về phía Làng Mai, bây giờ là Làng Mai Bát Nhã và phía chính quyền địa phương hay là chính quyền trung ương thì tôi không được rõ lắm.
Theo tôi biết thì giữa thầy Thích Đức Nghi và Làng Mai của Thầy Thích Nhất Hạnh tại Pháp đã tìm hiểu nhau từ năm 1982 và đến năm 1998 khi mà có chương trình ‘Hiểu và Thương’ thì Làng Mai muốn cộng tác với Thượng tọa Đức Nghi để mở các lớp nhà trẻ tại Bảo Lâm và Bảo Lộc.
Tôi còn nhớ vào năm 2001, 02 và 03 thì thầy Đức Nghi và đệ tử của Thầy đến tu học tại Làng Mai rất là thường xuyên và cuối cùng có sự đồng ý giữa thiền sư Nhất Hạnh và Thầy Đức Nghi để biến chùa sở hữu của Thầy Đức Nghi thành một trung tâm tu học và đặt tên là Làng Mai Bát Nhã.
Năm 2001, 02 và 03 thì thầy Đức Nghi và đệ tử của Thầy đến tu học tại Làng Mai rất là thường xuyên và cuối cùng có sự đồng ý giữa thiền sư Nhất Hạnh và Thầy Đức Nghi để biến chùa sở hữu của Thầy Đức Nghi thành một trung tâm tu học và đặt tên là Làng Mai Bát Nhã.
Ông Trần Kiêm Đoàn
Từ đó thì có người cho rằng Thầy Đức Nghi là người ngưỡng mộ Thầy Nhất Hạnh, nhất là những tác phẩm của Thầy như là ‘Nói với Tuổi 20’, ‘Nẻo về của Ý’, muốn biến Làng Mai Bát Nhã thành một trung tâm như là trung tâm thanh niên phụng sự xã hội chẳng hạn.
Do đó có sự cộng tác giữa Thầy Đức Nghi và Thầy Nhất Hạnh để mà biến trung tâm thành một trung tâm tu học như bây giờ.
Dè dặt khi đầu tư chất xám hoặc vật chất về VN
Vấn đề ở đây sau biến động ở Làng Mai Bát Nhã năm ngoái và năm này thì theo tôi không có vấn đề đúng sai. Đúng sai là tùy theo anh ở phía nào, cho nên tôi không đề cập đến đúng sai, mà trong hiện trạng sinh hoạt tôn giáo như ở Việt Nam thì vấn đề là một tổ chức tự phát hay được tổ chức và nó hợp pháp hay không hợp pháp. Đó là điều quan trọng nhất vì Việt Nam là một nước có chủ quyền, có hệ thống pháp luật, có chính phủ thì tôi nghĩ rằng cái khái niệm về hợp pháp và không hợp pháp là quan trọng hàng đầu.
Nói về hợp pháp thì Trung tâm Làng Mai Bát Nhã là trung tâm hợp pháp bởi lẽ tôi còn nhớ vào năm 2006, bằng công văn số 525 cuả TGCP ( tôi còn nhớ như thế) thì Ban Tôn giáo Chính phủ đồng ý cho Làng Mai Bát Nhã tu học theo pháp môn Làng Mai, và cũng theo tinh thần của công văn này thì tăng thân Làng Mai từ Pháp được mời về giảng dạy ở tu viện Bát Nhã mỗi năm sáu tháng.
Vấn đề ở đây sau biến động ở Làng Mai Bát Nhã năm ngoái và năm này thì theo tôi không có vấn đề đúng sai. Đúng sai là tùy theo anh ở phía nào
Ông Trần Kiêm Đoàn
Và ở một nước mà có guồng máy an ninh và trật tự có qui định như Việt Nam thì khi một tổ chức hợp pháp, nếu tổ chức hợp pháp đó có chăng trong nội dung sinh hoạt mà không có sự tốt đẹp với nhau thì cần có sự bàn bạc.
Ở đây tôi thấy có thời kỳ lại nói Trung tâm Làng Mai Bát Nhã có những điều không phù hợp luật lệ Nhà nước; tức theo những điều mà Sư ông Thích Nhất Hạnh công bố với chính phủ mà nay làm khác đi là điều không hợp pháp như Làng Mai tổ chức những khóa tu, gây mất an ninh trật tự…Từ đó qui Làng Mai không hoạt động được thì điều này tôi nghĩ là hơi bất thường. Tôi nghĩ rằng là chính quyền còn đó, thế lực còn đó, tất cả còn đó tại sao không có nói chuyện bàn bạc để điều chỉnh cái sai.
Biến động ở Làng Mai Bát Nhã năm ngoái và năm này thì theo tôi không có vấn đề đúng sai. Đúng sai là tùy theo anh ở phía nào,
GM: Ông nói cần đối thoại để tìm ra giải pháp nhưng tại sao không đối thoại được?
Ông Trần Kiêm Đoàn:Đây là câu hỏi mà cũng trở thành câu hỏi là tại sao lại xảy ra một cách đáng tiếc như thế.
Chính quyền muốn mở cửa đi vào nền kinh tế thị trường cho người Việt Nam có điều kiện đi vào sinh hoạt của cộng đồng thế giới, và cũng muốn thế giới đầu tư chất xám, đầu tư cái gì để góp phần vào việc phục hưng cho ‘dân giàu nước mạnh’ của Việt Nam; thì tại sao lại có một sự kiện như Làng Mai. Sự kiện này sẽ làm cho rất nhiều người chùn bước.
Ông Trần Kiêm Đoàn
GM: Theo ông cách hành xử như vừa qua sẽ gây ra những tác hại như thế nào?
Ông Trần Kiêm Đoàn: Bây giờ Việt Nam và những người xa quê như chúng tôi đều muốn đóng góp một cái gì đó về đời sống vật chất, tinh thần, hay chất xám cho Việt Nam, trong sự hăm hở của thế hệ già và sự thăm dò của thế hệ trẻ, mà một tổ chức như Làng Mai là một tổ chức hợp pháp mà cuối cùng vì thiếu sự đối thoại, thiếu sự cảm thông và bị trục xuất như thế này thì tôi nghĩ điều này trở thành cái rất là nghịch lý.
Nghịch lý là một bên chính quyền muốn mở cửa đi vào nền kinh tế thị trường cho người Việt Nam có điều kiện đi vào sinh hoạt của cộng đồng thế giới, và cũng muốn thế giới đầu tư chất xám, đầu tư cái gì để góp phần vào việc phục hưng cho ‘dân giàu nước mạnh’ của Việt Nam; thì tại sao lại có một sự kiện như Làng Mai. Sự kiện này sẽ làm cho rất nhiều người chùn bước. Sự kiện này là một bước lùi lại thời kỳ đóng cửa, thì tôi tự hỏi có cái gì sai ở đây, có cái gì uẩn khúc ở đây. Thực sự bây giờ có nhiều người Việt Nam, cả trong và ngoài nước, đang chờ sự giải thích rất rõ ràng của chính phủ.
Cho dù đó là Phật giáo, Thiên chúa giáo, Cao Đài giáo hay đó là người không có tôn giáo cũng chỉ có một câu hỏi thôi: tại sao một tổ chức hợp pháp được chính quyền cho phép năm trước thì năm sau trở thành bị chính quyền trục xuất.
Câu hỏi đó đối với tôi là câu hỏi rất khó hiểu và đối với tôi đó là câu hỏi mà những người trong chính quyền Việt Nam phải giải thích.
GM: Cám ơn ông về những ý kiến vừa rồi.
Xin thưa cùng quí thính giả, quan điểm của ông Trần Kiêm Đoàn không nhất thiết phản ánh quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
Cổng vào Thiền Viện Bát Nhã
Những người quan tâm đều bày tỏ quan ngại trước tình hình đó. Gia Minh hỏi ý kiến của một trí thức Phật tử về vụ việc Bat Nhã mới xảy ra. Đó là ông Trần Kiêm Đoàn, người từng là liên đoàn trưởng Phật tử trước đây ở Việt Nam, và trong thời gian qua có những tác phẩm về Phật giáo in trong nước. Trước hết ông Trần Kiêm Đoàn phát biểu:
Làng Mai trở thành Trung Tâm Tu Học
Ông Trần Kiêm Đoàn: Tôi xin được nói chuyện với tư cách là một người Phật tử độc lập, nghĩa là tôi không theo giáo hội nào. Tôi là một Phật tử 40-50 năm và chỉ quan tâm đến việc là Phật giáo Việt Nam phát triển được như thế nào sẽ có tiến bộ như thế nào mà thôi.
Theo tôi biết thì giữa thầy Thích Đức Nghi và Làng Mai của Thầy Thích Nhất Hạnh tại Pháp đã tìm hiểu nhau từ năm 1982 và đến năm 1998 khi mà có chương trình ‘Hiểu và Thương’ thì Làng Mai muốn cộng tác với Thượng tọa Đức Nghi để mở các lớp nhà trẻ tại Bảo Lâm và Bảo Lộc.
Ông Trần Kiêm Đoàn
Gia Minh: Qua vụ việc xảy ra hôm ngày 27 và 28 tháng 9 vừa rồi ở Bát Nhã thì ông thấy có điểm nào đáng nói lên?
Ông Trần Kiêm Đoàn: Đây không phải là điều mới mẻ mà là đã âm ỉ hơn một năm nay thì điều này nói lên có sự bất ổn nào đó về phía Làng Mai, bây giờ là Làng Mai Bát Nhã và phía chính quyền địa phương hay là chính quyền trung ương thì tôi không được rõ lắm.
Theo tôi biết thì giữa thầy Thích Đức Nghi và Làng Mai của Thầy Thích Nhất Hạnh tại Pháp đã tìm hiểu nhau từ năm 1982 và đến năm 1998 khi mà có chương trình ‘Hiểu và Thương’ thì Làng Mai muốn cộng tác với Thượng tọa Đức Nghi để mở các lớp nhà trẻ tại Bảo Lâm và Bảo Lộc.
Tôi còn nhớ vào năm 2001, 02 và 03 thì thầy Đức Nghi và đệ tử của Thầy đến tu học tại Làng Mai rất là thường xuyên và cuối cùng có sự đồng ý giữa thiền sư Nhất Hạnh và Thầy Đức Nghi để biến chùa sở hữu của Thầy Đức Nghi thành một trung tâm tu học và đặt tên là Làng Mai Bát Nhã.
Năm 2001, 02 và 03 thì thầy Đức Nghi và đệ tử của Thầy đến tu học tại Làng Mai rất là thường xuyên và cuối cùng có sự đồng ý giữa thiền sư Nhất Hạnh và Thầy Đức Nghi để biến chùa sở hữu của Thầy Đức Nghi thành một trung tâm tu học và đặt tên là Làng Mai Bát Nhã.
Ông Trần Kiêm Đoàn
Từ đó thì có người cho rằng Thầy Đức Nghi là người ngưỡng mộ Thầy Nhất Hạnh, nhất là những tác phẩm của Thầy như là ‘Nói với Tuổi 20’, ‘Nẻo về của Ý’, muốn biến Làng Mai Bát Nhã thành một trung tâm như là trung tâm thanh niên phụng sự xã hội chẳng hạn.
Do đó có sự cộng tác giữa Thầy Đức Nghi và Thầy Nhất Hạnh để mà biến trung tâm thành một trung tâm tu học như bây giờ.
Dè dặt khi đầu tư chất xám hoặc vật chất về VN
Vấn đề ở đây sau biến động ở Làng Mai Bát Nhã năm ngoái và năm này thì theo tôi không có vấn đề đúng sai. Đúng sai là tùy theo anh ở phía nào, cho nên tôi không đề cập đến đúng sai, mà trong hiện trạng sinh hoạt tôn giáo như ở Việt Nam thì vấn đề là một tổ chức tự phát hay được tổ chức và nó hợp pháp hay không hợp pháp. Đó là điều quan trọng nhất vì Việt Nam là một nước có chủ quyền, có hệ thống pháp luật, có chính phủ thì tôi nghĩ rằng cái khái niệm về hợp pháp và không hợp pháp là quan trọng hàng đầu.
Nói về hợp pháp thì Trung tâm Làng Mai Bát Nhã là trung tâm hợp pháp bởi lẽ tôi còn nhớ vào năm 2006, bằng công văn số 525 cuả TGCP ( tôi còn nhớ như thế) thì Ban Tôn giáo Chính phủ đồng ý cho Làng Mai Bát Nhã tu học theo pháp môn Làng Mai, và cũng theo tinh thần của công văn này thì tăng thân Làng Mai từ Pháp được mời về giảng dạy ở tu viện Bát Nhã mỗi năm sáu tháng.
Vấn đề ở đây sau biến động ở Làng Mai Bát Nhã năm ngoái và năm này thì theo tôi không có vấn đề đúng sai. Đúng sai là tùy theo anh ở phía nào
Ông Trần Kiêm Đoàn
Và ở một nước mà có guồng máy an ninh và trật tự có qui định như Việt Nam thì khi một tổ chức hợp pháp, nếu tổ chức hợp pháp đó có chăng trong nội dung sinh hoạt mà không có sự tốt đẹp với nhau thì cần có sự bàn bạc.
Ở đây tôi thấy có thời kỳ lại nói Trung tâm Làng Mai Bát Nhã có những điều không phù hợp luật lệ Nhà nước; tức theo những điều mà Sư ông Thích Nhất Hạnh công bố với chính phủ mà nay làm khác đi là điều không hợp pháp như Làng Mai tổ chức những khóa tu, gây mất an ninh trật tự…Từ đó qui Làng Mai không hoạt động được thì điều này tôi nghĩ là hơi bất thường. Tôi nghĩ rằng là chính quyền còn đó, thế lực còn đó, tất cả còn đó tại sao không có nói chuyện bàn bạc để điều chỉnh cái sai.
Biến động ở Làng Mai Bát Nhã năm ngoái và năm này thì theo tôi không có vấn đề đúng sai. Đúng sai là tùy theo anh ở phía nào,
GM: Ông nói cần đối thoại để tìm ra giải pháp nhưng tại sao không đối thoại được?
Ông Trần Kiêm Đoàn:Đây là câu hỏi mà cũng trở thành câu hỏi là tại sao lại xảy ra một cách đáng tiếc như thế.
Chính quyền muốn mở cửa đi vào nền kinh tế thị trường cho người Việt Nam có điều kiện đi vào sinh hoạt của cộng đồng thế giới, và cũng muốn thế giới đầu tư chất xám, đầu tư cái gì để góp phần vào việc phục hưng cho ‘dân giàu nước mạnh’ của Việt Nam; thì tại sao lại có một sự kiện như Làng Mai. Sự kiện này sẽ làm cho rất nhiều người chùn bước.
Ông Trần Kiêm Đoàn
GM: Theo ông cách hành xử như vừa qua sẽ gây ra những tác hại như thế nào?
Ông Trần Kiêm Đoàn: Bây giờ Việt Nam và những người xa quê như chúng tôi đều muốn đóng góp một cái gì đó về đời sống vật chất, tinh thần, hay chất xám cho Việt Nam, trong sự hăm hở của thế hệ già và sự thăm dò của thế hệ trẻ, mà một tổ chức như Làng Mai là một tổ chức hợp pháp mà cuối cùng vì thiếu sự đối thoại, thiếu sự cảm thông và bị trục xuất như thế này thì tôi nghĩ điều này trở thành cái rất là nghịch lý.
Nghịch lý là một bên chính quyền muốn mở cửa đi vào nền kinh tế thị trường cho người Việt Nam có điều kiện đi vào sinh hoạt của cộng đồng thế giới, và cũng muốn thế giới đầu tư chất xám, đầu tư cái gì để góp phần vào việc phục hưng cho ‘dân giàu nước mạnh’ của Việt Nam; thì tại sao lại có một sự kiện như Làng Mai. Sự kiện này sẽ làm cho rất nhiều người chùn bước. Sự kiện này là một bước lùi lại thời kỳ đóng cửa, thì tôi tự hỏi có cái gì sai ở đây, có cái gì uẩn khúc ở đây. Thực sự bây giờ có nhiều người Việt Nam, cả trong và ngoài nước, đang chờ sự giải thích rất rõ ràng của chính phủ.
Cho dù đó là Phật giáo, Thiên chúa giáo, Cao Đài giáo hay đó là người không có tôn giáo cũng chỉ có một câu hỏi thôi: tại sao một tổ chức hợp pháp được chính quyền cho phép năm trước thì năm sau trở thành bị chính quyền trục xuất.
Câu hỏi đó đối với tôi là câu hỏi rất khó hiểu và đối với tôi đó là câu hỏi mà những người trong chính quyền Việt Nam phải giải thích.
GM: Cám ơn ông về những ý kiến vừa rồi.
Xin thưa cùng quí thính giả, quan điểm của ông Trần Kiêm Đoàn không nhất thiết phản ánh quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
************************
Một Chính phủ mà chính sách không nhất quán (sớm nắng chiều mưa!) thì công dân làm thế nào để tuân thủ? Vì vậy mọi lãnh vực của Xã hội VN ngày nay bị xáo trộn là điều không thể tránh.
Quý đọc giả nghĩ sao?
Trang Thanh Phong
